Günlük hayatta sık sık kullanılan ve anlamı merak edilen kelimelerden olan Makbul vatandaş kelimesi hakkında araştırmalar yapılıyor. Peki, Makbul vatandaş ne demek? Makbul vatandaş anlamı nedir? İşte Makbul vatandaş kelimesi hakkında merak edilenler ve detaylar…
MAKBUL VATANDAŞ NE DEMEK?
Makbul vatandaş kavramını Türkiye’de tartışmaya açan kişilerden biri olan Üstel’e göre vatandaşlık, öncelikle ahlaki bir yargıya işaret etmektedir. İyi ya da gerçek vatandaş olarak tanımlanmak kişinin davranışlarındaki ahlakiliğin olumlanmasıdır. İyilik ya da gerçeklik ise sadakat, vefakârlık ve militanlıkla anlamlandırılmaktadır. Burada Üstel bir gerilime dikkat çekmektedir. Vatandaşlık bir yandan seçme ve seçilmeye layık kişilere tanınan özel haklar ve görevler ile politik alanın ana eksenini oluştururken diğer yandan makbul/iyi vatandaş olmanın getirdiği sadakat, özveri gibi sıfatları taşıması niteliğiyle depolitize edilmektedir(1999: s.53). Bu açıdan makbul vatandaşı egemen güç tarafından çizilmişsınırlar çerçevesinde hareket eden bireyler olarak tanımlamak mümkündür. Üstel, makbul vatandaş yetiştirmenin en önemli yollarından birinin eğitim olduğunu vurgulamaktadır. Diderot’tan örnek veren Üstel, okulun görevinin o dönemde hükümdara gayretli ve sadık tebaalar, asillere faydalı vatandaşlar, toplum için bilgili, namuslu ve mümkün olduğu kadar sevimli unsurlar, ailelere iyi koca ve babalar, devlete düşünen büyük zekâlar, dine vicdanlı ve barışsever hizmetkârlar sağlamak olduğunu ifade etmektedir. Üstel, birçok örnekle güçlendirdiği eğitim yoluyla makbul vatandaşlar yetiştirmek fikrini, 19. yüzyılın sonunda en kararlı biçimde Fransa’nın gerçekleştirdiğini söylerken, bu eğitimin zorunlu hale gelmesini ve temel amacın vatandaşlara ölçülülük ve kendini hâkimiyet olduğunu belirtmiştir. Ulusun ahengi ve birliği güçlenmeli, ayrıca vatandaşlık bilinç ve duygusu, bireylerin davranışların kontrol altına alınarak, bireyler kendilerini diğer vatandaşlara bağlayan bağlara özen göstermelidir (2008: s.22-23). Eğitim devletlerin makbul vatandaş yetiştirme konusunda önemli araçlarından biridir. Ancak bu makale eğitimin yanında toplumu etkileme açısından önemli bir araç olan medyanın da makbul vatandaşlık konusunda etkili olduğu ön kabulüyle hareket etmektedir.
Kaynak: Dergipark
