Obezite, dünya çapında en yüksek prevalans artışı ile karakterizedir. Obezitenin onlarca tıbbi etiyolojisi olmasına rağmen en önemlileri anormal kilo alımı ve hareketsiz yaşam tarzıdır. Hipertansiyon, tip 2 diyabet, hiperlipidemi, iskemik kalp hastalığı vb. gibi obezitenin neden olduğu hastalıklar vardır. Bu nedenler obez hastaların yaşam süresi diğer insanlara göre yaklaşık 15 yıl daha kısadır. Obezite kolorektal kanserler gibi kanserler için bir risk faktörüdür, meme kanseri ve prostat kanseri.
Çeşitli gastrik bypass ameliyatı türleri vardır. Bunlar Roux-en-Y gastrik bypass ve duodenal switch ile biliopankreatik diversiyondur.
Bu yöntemler, midenin bir kısmını çıkararak veya midenin bir kısmını çıkarmaya gerek kalmadan, gıdaların mideye hiç veya çok az temasıyla gıdaların doğrudan on iki parmak bağırsağı veya ince bağırsağın ilk bölümlerine atlanmasını amaçlar. Son zamanlarda bu ameliyatlar laparoskopik yöntemlerle yapılabilmektedir. Tüp mide ameliyatı ile karşılaştırıldığında, tüm bu yöntemlerde cerrahiye bağlı komplikasyonlara daha sık olarak uzun süreli postoperatif metabolik problemler eşlik eder. Daha fazla kilo kaybı sağlanır ve 2 yıla kadar korunabilir. Daha fazla vitamin takviyesine ihtiyaç duysalar da kronik ishal, ağız kokusu gibi sorunları beraberinde getirirler.
MİDE BAYPASI NEDEN YAPILIR?
Kilo vermek için yapılan ameliyatlara bariatrik cerrahi denir. Bunların ortak amacı, fazla kiloları azaltmak ve böylece obezitenin neden olduğu kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, uyku apnesi, şeker hastalığı gibi hayatı tehdit eden komplikasyonları önlemektir.
Gastrik bypass ameliyatının yapılabilmesi için bazı kriterler vardır. Her şeyden önce, hasta diyet ve egzersize rağmen optimal veya hedef vücut ağırlığında başarısız olmalıdır. Tüm sağlık sorunlarında olduğu gibi ameliyat da son seçenek olarak düşünülmelidir. Yaygın olarak kabul edilen iki kriter, yüksek BMI (>40) veya düşük BMI (35-39) ve eşlik eden obezitenin neden olduğu ciddi sağlık koşullarıdır.
Bu nedenle ameliyat sonrası dönemi yönetmek için gastrik bypass ameliyatına karar vermeden önce tüm sorularınızı cerrahınıza sormanız sizin için en uygun yaklaşım olacaktır.
MİDE BAYPASI RİSKLERİ
Tüm ameliyatlarda olduğu gibi gastrik bypass ameliyatı da bazı riskler içermektedir.
Modern tıbbın izin verdiği tüm olası önlemler risklerin oluşmasını önlemek için alınsa da risklerin tamamen ortadan kaldırılacağını garanti etmek mümkün değildir.
Kanama
•enfeksiyon
Tromboz (kan pıhtısı)
Anastomoz hattından sızıntı
Diğer organlarda hasar
Açık cerrahiye geçiş
Anesteziye bağlı komplikasyonlar
Karın duvarı fıtığı
beslenme bozukluğu
Gastrik perforasyonlar, ülser, erozyon
Sindirim kanalının tıkanması
Cerrahınız bu risklerin sizin için geçerli olup olmadığını veya varsa oluşma oranını ayrıntılı olarak açıklayacaktır.
MİDE BAYPASI HAZIRLIK
Mide baypas ameliyatı kararı, bir dizi tıbbi test ve muayenenin ardından veriliyor. Doktorunuz bu ameliyatın şikayetlerinize yardımcı olup olmadığını veya bu ameliyatı geçirecek kadar sağlıklı olup olmadığınızı belirlemek için kapsamlı bir değerlendirme yapacaktır.
Ameliyat öncesi dönemde tüm reçeteli ve reçetesiz ilaçlarınız, obeziteye bağlı hipertansiyon, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar gibi komorbiditeleriniz ve genel sağlığınız değerlendirilecektir. Tüm bu değerlendirmeler hem ameliyata hazır olmanıza yardımcı olacak hem de ameliyat sırasında veya sonrasında karşılaşılabilecek sorunları en aza iniyor.
Sağlık geçmişinin gözden geçirilmesi
Ayrıntılı bir fizik muayene
Gerekli laboratuvar testleri ve radyoloji çalışmaları Anestezi ile ilgili komplikasyonları en aza indirmek için anestezi uzmanı ve diğer laboratuvar testleri ve radyoloji çalışmaları ile değerlendirme
Ameliyatın risk oluşturmadığı doğrulandıktan sonra, sigara içiyorsanız sigarayı bırakmanız ve kanama riskini artıran bazı ilaçları bırakmanız istenecektir. Diğer tüm reçeteli ve reçetesiz ilaçlar, bitkisel ürünler ve takviyeler de sorgulanacak ve bunları almaya devam etmeniz veya bırakmanız konusunda bilgilendiriliyor.
Gastrik bypass ameliyatı hakkında cerrahınızla ameliyat öncesi görüşme çok önemlidir. İşlemin tüm detayları, olası riskleri ve iyileşme süreci anlatılır.
Ayrıca ameliyat sonrası dönemi daha iyi yönetebilmek için taburculuk, taburculuk sonrası konaklama ve seyahati bu aşamada planlamak mantıklıdır.
CERRAHİ VE ERKEN POSTOPERATİF DÖNEM
Gastrik bypass ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Tipik olarak, bu ameliyat için laparoskopi kullanılır. Ancak daha önce karın ameliyatı geçirdiyseniz veya cerrahınız tarafından belirlenip size bildirilen bazı sebeplerden dolayı konvansiyonel açık ameliyat yapılabilir.
Cerrahınız küçük kesikler yapar. İlk olarak, karın boşluğunuz bu kesilerden birinden CO2 gazı ile şişirilir. Ardından karın boşluğunuza bir kamera yerleştirilir. Karın boşluğunuza yerleştirilecek cerrahi aletler için diğer kesiler kullanılır.
İki tip baypas ameliyatı vardır.
Roux-en-Y: Gastrik bypass ameliyatının en yaygın türüdür. Midenin en üst segmentinin en fazla %10’luk kısmı bırakılır ve kalan kısmı kapatılıyor. Yeni küçük mide, ince bağırsağın son bölümüne bağlanır. Böylece midenin %90’ı ve ince bağırsağın ilk bölümü bypass edilmiş oluyor
Duodenal switch ile biliopankreatik diversiyon: Duodenal switch doğrudan metabolizmayı etkilediğinden daha fazla kilo kaybına yol açar. Özellikle BMI 55kg/m2’nin üzerinde olan kişiler için iyi bir yöntemdir. Bu ameliyat sadece gıda alımını sınırlamakla kalmaz, aynı zamanda gıdaların emilimini de azaltır. Aşırı kilonun neden olduğu diyabet, hipertansiyon ve yüksek kolesterol için etkili bir tedavi yöntemidir. Yağ emilimini azalttığı için yağdan zengin besinler tüketen hastalar için faydalıdır. Maksimum kilo vermeyi sağlayan obezite cerrahisi yöntemlerinden biri olmasına rağmen, ameliyat sırasında ve ameliyat sonrası birçok komplikasyon nedeniyle yaygın değildir. Bu ameliyattan sonra kötü kokulu kronik ishal ve yağ emiliminin azalmasına bağlı vitamin ve protein eksiklikleri sık görülüyor.
Anesteziden çıktıktan ve yürümeye hazır hale geldikten sonra sağlık uzmanlarımız tarafından veya gözetiminde mobilize edileceksiniz.
Ameliyat sonrası ağrıyı yönetmek için ameliyattan sonra size ağrı kesici(ler) verilecektir.
Tedavilere başlanacak ve pıhtı oluşumundan kaynaklanan riskleri ortadan kaldıracak önlemler alınacaktır.
Ayrıca olası bir enfeksiyonu önlemek için antibiyotik kullanmanız gerekebilir.
Ameliyatın sonucunu korumak ve desteklemek için ameliyat sonrasında doktorunuzun tüm talimatlarına uymanız çok önemlidir.
Taburcu olmadan önce planlanan takip ziyaretleri için cerrahınızı görmelisiniz.
Taburcu olduktan sonra kesi hattınızda sıcaklık ve kızarıklık varsa veya ateşiniz varsa veya ameliyata bağlı olduğunu düşündüğünüz herhangi bir semptomunuz varsa hemen cerrahınızla iletişime geçin.
SONUÇLARI
Gastrik Bypass ameliyatından sonra birçok yönden çok farklı bir hayat sizleri bekliyor. Öncelikle doktorunuzun ve diyetisyeninizin talimatlarına harfiyen uymanız gerekmektedir.
Obezite cerrahilerinden sonra hastaların ameliyat sonrası erken dönemde bazı diyet kısıtlamalarına uymaları gerekmektedir. İlk başta sadece sıvı yiyecekler yemelerine izin verilir ve daha sonra yumuşak yiyeceklere yavaş yavaş izin verilir ve ardından yaşamın geri kalanında uyulması gereken rutin bir diyet yapılır.
Gastrik bypass ameliyatında hem sindirim sistemi kısıtlanır hem de emilim etkilenir. Besinlerin emilimindeki kısıtlamalar nedeniyle, ilk birkaç ayda daha sık yapılan rutin takip ziyaretlerine mutlaka katılacaksınız. Ek olarak, doktorunuzun önerdiği bazı vitamin ve mineral takviyelerini de almalısınız.
Sağlıklı bir yaşam sürmeniz için kilo verme sürecinizin de dikkatli yönetilmesi gerekir. Vücudunuz kilo verme sürecine adapte olmalı ve buna göre kilo verirken genel sağlığınızda herhangi bir anormallik hissediyorsanız derhal cerrahınızdan veya bir sağlık kuruluşundan tıbbi yardım almalısınız.
Doktorunuzun, diyetisyeninizin ve diğer sağlık personelinin diyet ve yaşam tarzı değişikliği önerilerine uymadığınız takdirde kilo veremeyeceğinizi veya tekrar kilo alacağınızı unutmamalısınız.
